Dierbaren, een solotentoonstelling van Anna Frydman
Met een boekpresentatie door Alex de Vries
De tentoonstelling ‘Dierbaren’ van de Duitse kunstenaar Anna Frydman (Ludwigshafen, 1962) laat een selectie zien van de tekeningen die ze publiceerde in het boek ‘De Dierbaren’ bij gedichten van schrijver Alex de Vries (Erica, 1957). Gedurende haar hele loopbaan heeft Anna Frydman ‘koppen’ getekend: gezichten, hoofden, gelaten, tronies. Nooit zijn het lijkende portretten. Het gaat in haar ‘Köpfe’ niet om een gelijkenis met bestaande personen, maar om de uitdrukking van een karakter, de aard en de inborst van de mens, zijn wezen.
Alex Vries schreef ‘De Dierbaren’ 200 gedichten over mensen die hem dierbaar zijn. Anna Frydman zocht daar Köpfe bij uit haar werk van de afgelopen 20 jaar. De tentoonstelling ‘Dierbaren’ laat ook recent werk van Anna Frydman zien, zoals een aantal werken uit de kleurrijke serie ‘An Tafel’, Stilleben, en Kämpfen over haar moeder.
De tentoonstelling wordt geopend door Alex de Vries die een persoonlijk verhaal zal vertellen over zijn verstandhouding met het werk van Anna Frydman (zie tekst hieronder). Het boek ‘De Dierbaren’ wordt ter gelegenheid van de expositie gepresenteerd.
Dierbaren
Een teken van leven
Anna Frydman wees me erop
Dat het woord ‘dierbaren’
In het Duits niet bestaat.
Waar we hier onderling
Onbestaanbare ‘dieren baren’
Hebben ze het daar ergens
Over geliefden of vrienden.
The dear ones, zijn degenen
Die ons na het hart liggen,
Aan het hert, het edelhert,
Een nobel dier met bruine ogen
Dat bestaat uit enkel mededogen
Ook als het wordt neergeschoten.
De waarheid is misschien gelogen
Als je oprecht tegen een gelijke wilt zijn,
Want liegen is soms beter dan geloven
Dat feiten onveranderlijk blijven,
Dat alleen omstandigheden veranderen
En daarmee je verhouding tot de ander.
Als je niets meer te zeggen hebt,
Kun je door spreken alleen bedriegen,
Maar ook door te zwijgen kun je liegen.
Wie sprakeloos is moet durven tekenen
Wat een ander enkel kan bekijken
Als een afbeelding van wat niet is gezegd.
Pas dan weet je waarin je vertrouwen legt.
Vanaf het moment dat ik schrijven kon,
Heb ik zinnen geschreven die geen gedichten waren,
Maar woorden die tot de verbeelding spraken.
Poëzie lag voor mij te dicht bij jaloezie,
Bij afgunst op een fantasie van het leven.
Ik wilde het houden bij wat ik voor ogen had,
Dat in mijn vermogen lag om te geven.
Ik wist dat het niets anders was dan de taal
Die ik sprak die op schrift zou worden vergeven
Dat ik die verzonnen had en als gedachte
Alleen trouw kon zijn aan de werkelijkheid.
Als ik om mij heen kijk zie ik dat er mensen zijn
Die ik niet bedenken, maar wel visualiseren kan.
Zoals die mensen mij voor ogen staan
Zo heeft Anna Frydman ze vaak getekend
Zonder ze te portretten. Ik zou durven zweren
Dat ik ze zo heb gezien zonder dat ze op papier
Beschreven tot leven komen, want al die keren
Dat ik aan ze heb gedacht, heb ik alleen verstaan
Wat ze nooit hebben gezegd. Daarop heb ik
Antwoord willen geven door op te schrijven
Waar ik eigenlijk geen woorden voor had.
Ik beleef het bestaan als een kroniek,
Een opeenvolging van anekdotes, die niet
Hoeven worden naverteld, maar als teken
Van mijn leven mogen worden opgevat.
Alex de Vries
tekst uitgesproken bij de opening op 22/10/22
